აგვისტოს დასაწყისიდან რუსეთში ორ ათეულზე მეტ მსხვილ ნავთობგადამამუშავებელ ქარხანაზე განხორციელებულმა უკრაინულმა დრონების თავდასხმებმა რუსეთის საწვავის ბაზარი ისეთ კრიზისში ჩააგდო, როგორიც მას არასდროს უნახავს.

28 სექტემბრის მონაცემებით, ქვეყნის მასშტაბით ნავთობგადამამუშავებელ ქარხნებში პირველადი ნავთობგადამამუშავებელი სიმძლავრის 38%, ანუ 338,000 ტონა დღეში, უმოქმედო იყო, იტყობინება RBC, რომელიც რაოდენობრივი საინფორმაციო სააგენტო Siala-ს მონაცემებს ეყრდნობა.

ბენზინისა და დიზელის საწვავის წარმოების მთლიანი სიმძლავრე აგვისტოში 6%-ით, ხოლო სექტემბერში კიდევ 18%-ით შემცირდა. ნავთობგადამამუშავებელი ქარხნების შეფერხების მასშტაბები ისტორიულად უპრეცედენტოა: მან გადააჭარბა აგვისტოს რეკორდს (23%, 206,000 ტონა დღეში), ასევე 2022 წლის მაისში (196,000 ტონა დღეში) და 2020 წლის მაისში (164,000 ტონა დღეში) დამყარებულ წინა რეკორდებს.

„სიალას“ შეფასებით, შეფერხების დაახლოებით 70% დრონებით თავდასხმების შედეგი იყო: სექტემბრის ბოლოსთვის მათ გამორთეს რუსული ნავთობგადამამუშავებელი სიმძლავრის დაახლოებით მეოთხედი, ანუ დაახლოებით 236,000 ტონა დღეში, სააგენტოს შეფასებით.

სექტემბერში, დრონებით თავდასხმების შემდეგ, კიდევ ოთხმა რუსულმა ნავთობგადამამუშავებელმა ქარხანამ შეწყვიტა წარმოება. მათ შორის იყო ლენინგრადის რეგიონში მდებარე „კინეფი“, რომელიც რუსეთში სიდიდით მეორე ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანაა, და „როსნეფტის“ რიაზანის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა, რომელიც ხუთ უმსხვილეს ქარხანას შორისაა. პირველმა მუშაობა 14 სექტემბერს შეწყვიტა, მეორემ - 5 სექტემბერს. ნოვოკუიბიშევსკის ნავთობგადამამუშავებელმა ქარხანამ ასევე შეწყვიტა გადამუშავება 20 სექტემბერს, ხოლო „გაზპრომის“ ასტრახანის გაზის გადამამუშავებელმა ქარხანამ - 22 სექტემბერს.

შედეგად, სექტემბერში ბენზინის წარმოება 1 მილიონი ტონით შემცირდა, ხოლო შიდა ბაზარზე დეფიციტმა მოხმარების 20%-ს მიაღწია, განუცხადა „კომერსანტს“ სიტუაციის შესახებ ინფორმირებულმა წყარომ. საწვავის კრიზისმა ყველაზე მეტად შორეულ აღმოსავლეთსა და ყირიმს დააზარალა, სადაც კვირის დასაწყისიდან ერთ მომხმარებელზე 30 ლიტრზე მეტი ბენზინის გაყიდვა აიკრძალა. სულ, 20-ზე მეტ რეგიონს - სახალინიდან ნიჟნი ნოვგოროდის ოლქამდე - საწვავის დეფიციტი შეექმნა.

რუსულ ნავთობკომპანიებს კრიზისის შესამსუბუქებლად ცოტა რამის გაკეთება შეუძლიათ, აღნიშნავს ეკონომისტი ვლადისლავ ინოზემცევი: დაზარალებული ნავთობგადამამუშავებელი ქარხნების შეკეთებას შესაძლოა თვეები დასჭირდეს, განსაკუთრებით სანქციების გათვალისწინებით. მათ აკრძალეს დასავლური აღჭურვილობის იმპორტი, რომელიც 2010-იან წლებში რუსული ნავთობგადამამუშავებელი ქარხნების მოდერნიზაციისთვის გამოიყენებოდა და მისი ჩინური ეკვივალენტებით ჩანაცვლება ადვილად შეუძლებელია, განმარტავს ინოზემცევი.

ბენზინის ბაზარზე ხანძრის ჩასაქრობად, მთავრობამ აკრძალა მისი ექსპორტი ქვეყნიდან და ემზადება საზღვარგარეთ შესყიდვების დასაწყებად - ამ მიზნით, ევრაზიული ეკონომიკური კავშირის დონეზე გაუქმდა ბენზინის, დიზელის საწვავის და თვითმფრინავის საწვავის იმპორტის გადასახადები. „კომერსანტის“ წყაროს ცნობით, ხელისუფლებას, სავარაუდოდ, მოუწევს გარემოსდაცვითი სტანდარტების შემცირება, რათა ნავთობგადამამუშავებელი ქარხნები მეტი საწვავის წარმოებისკენ წაახალისოს.

„ფრიდომ ფინანს გლობალის“ ანალიტიკოსი ვლადიმერ ჩერნოვი აფრთხილებს, რომ ბენზინის კრიზისი რუსეთის ეკონომიკას ინფლაციის დაჩქარებას წინასწარმეტყველებს. წლის დასაწყისიდან საწვავის საბითუმო ფასები 40%-ზე მეტით გაიზარდა, ხოლო საცალო ფასები წლიურად 11-12%-ით იზრდება, რაც შვიდი წლის რეკორდს არღვევს. „საწვავის ფასების ზრდა გარდაუვლად ზრდის ხარჯებს სოფლის მეურნეობაში, ტრანსპორტსა და ლოჯისტიკაში, რაც საკვებსა და პირველადი მოხმარების საქონელზე ფასების ზრდაში გამოიხატება“, - განმარტავს ჩერნოვი.

ავტორი: ექსპრესნიუსი,

სოციალური ქსელები

საზოგადოებრივი მაუწყებლისა და “იმედის” ჟურნალისტებისთვის ხელის შეშლის ფაქტზე პროკურატურამ გამოძიება დაიწყო

კობახიძის მუქარა - დამხობა ჩავარდა, ვერავინ გაეპარება პასუხისმგებლობას

ვრჩებით რუსთაველზე და ვათენებთ, არ დავიძვრებით ადგილიდან, სანამ ქვეყანაში რუსული რეჟიმი არ დასრულდება - "ერთობა"

დაშავებული აქციის 6 მონაწილე და 21 სამართალდამცველი ჰოსპიტალიზირებულია- ჯანდაცვის სამინისტრო